Sporda Şiddet

Bu yazımı sporda şiddete ayırmak istiyorum. Bunun en büyük son örneğini Trabzonspor-Fenerbahçe maçında görmüştük. Sporda şiddetin tamamen mantıksızlık olduğunu sizlerin de takdir edeceğini bildiğimden bu yazımla ilgili pek bir sorun olacağını düşünmüyorum.

Öncelikle sporda şiddete yol açan sebepler nelerdir onları açıklamakla başlayalım. Genel itibariyle sporda şiddete zemin hazırlayan en büyük neden iki takımın ezeli “rakip” olması. Rakip sözcüğünü kullanırken tırnak işareti içine almamın sebebi bu kelimeye dikkat çekmekti. Çünkü rakip, herhangi bir dalda sizi geçmeye çalışan, rekabet unsurlarını kullanarak sizi alt etmeye çalışan karşı taraftır. Oysaki günümüzde bu kelimenin “düşman” kelimesinden çok da farkı kalmamış durumda. Günümüz algı problemlerinin en büyüklerinden birisi bu noktada baş göstermektedir. Eğer spordaki “rakibinizi” rakip değil, düşman olarak görürseniz zaten denecek bir şey kalmamış, söz orda bitmiş demektir. Oysaki spor dostluk ve rakibe saygıyı esas olan bir bütündür. Aksi takdirde yapılan şey spor değil savaşa dönüşür ve herkes mümkün olan bütün çirkefliklerini artık düşman saydığı rakibine yapmaya başlar. Konudan daha fazla sapmamamız gerekirse, sporda şiddetin ilk sebebi taraftarların rakip takımı adeta kendine düşman ilan edip buna göre davranmasıdır. Bunda suçu olanlar yöneticiler, medya ve bilimum galeyana getirici faktörlerdir. Bu faktörler ateşi körüklemeyi durdurursa sporda şiddet problemi çok asgari düzeye inecektir. Bundan emin olabilirsiniz.

Sonraki sebep ise hakem hatalarıdır. Özellikle ülkemizde hakem hatalarına verilen taraftar reaksiyonu aşırı düzeydedir. Bu en basit haliyle herhangi küçük bir hatada hakeme ana avrat küfredilmesiyle başlar. Hata eğer ev sahibi takımın aleyhine ve büyük bir kayıp açıcı nitelikte ise sahaya akla gelebilecek her şeyin atılabileceğini görürsünüz. Yukarıda belirttiğim üzere bu tepkinin sınırlarını karşı tarafa duyulan “nefret” çizer. Bu kelimeyi burada kullanmak bir spor yazısı olduğu için çok yanlış olsa da gerçeklikte durum budur. Sonrasında maç, hakemin hatasının gölgesinde devam eder ve sonuç bu dakikadan sonra değişmeden aynı kalırsa eyvahlar olsun! Artık neler olabileceğini tahmin etmek bile istemezsiniz. Sahaya girenler, sahaya çakmak, şişe (cam olması da olasıdır.), bozuk para gibi şeyler fırlatanlar, tel örgülere saldıranlar, vs. İş çığırından tek bir hata ile çıkabilir. Böyle bir atmosferde maç yönetmek ne kadar zordur tahmin edebilirsiniz sanırım. Ve atmosfer de ister istemez hatayı getirir. Ne de olsa her şey diğer faktörlerden etkilenir. Buna insan da dahildir.

Son olarak değinmek istediğim şey ise futbolcuların hareketleri ve skordur. Eğer rakip takım oyuncusu provokatif amaçlarla bazı hareketlerde bulunuyorsa ister istemez tansiyon yükselir. Bu artık kontrolden çıkmış bir durumdur. Fakat taraftarların bu durumda sakin kalmaları ve tepkinin dozajını arttırmamaları gerekir. Skor konusuna değinmek gerekirse de; desteklediği takımın karşı taraf karşısında çok aciz duruma düşmesi iç saha taraftarını, çoğunlukla büyük rakipleri karşısında, çılgına çevirir. Sonrasında skor nedeniyle esas suçlu (bu kelimeyi kullanmak ne kadar doğruysa artık…) olarak gözüken kendi takım oyuncuları iken taraftar rakip takım oyuncularına yabancı madde fırlatmaya başlar. Sonuç itibariyle maç artık deplasman takımıyla taraftar arasında eşitsiz bir kavgaya dönüşür, sonrasında da bir ihtimal maç tatil edilir. Bu esasen deplasman takımına yarayan bir durumdur.

Yukarıda yazdıklarımla konuya mümkün olduğunca bir açıklık getirmeye çalıştım. Umarım yeterince anlaşılır olmuştur. Son olarak eklemek istediğim ise spor, özellikle futbolda karşılaştığımız şiddetin ve bu şiddetin unsurlarının iç saha avantajına sahip takıma hiçbir şey katmadığıdır. Yeterince aşikar olduğunda hemfikirizdir umarım…